Музычны каляндар – люты
У музычнай гісторыі люты адзначыўся нараджэннем такіх вялікіх кампазітараў, як Аляксандр Даргамыжскі, Георг Фрыдрых Гендэль і Фелікс Мендэльсон.
Але тэатральная грамадскасць не засталася пакрыўджанай. У гэтым месяцы адбылася прэм'ера такіх выдатных твораў, як «Барыс Гадуноў» і «Хаваншчына» Мусаргскага, «Севільскі цырульнік» Расіні і «Мадам Батэрфляй» Пучыні.
Іх музыка кранае нашы сэрцы
3 лютага 1809 года з'явіўся свету ў нямецкім Гамбургу Фелікс Мендэльсон-Бартольдзі. Шуман называў яго Моцартам 19 стагоддзя. Сваёй творчасцю ён імкнуўся павысіць музычную культуру нямецкага грамадства, умацаваць нацыянальныя традыцыі, выхаваць адукаваных спецыялістаў. А пад музыку яго знакамітага вясельнага маршу, які гучыць вось ужо 170 гадоў, вянчаліся мільёны людзей ва ўсім свеце.
14 лютага 1813 года у пасёлку Васкрасенскім Тульскай губ., нар Аляксандр Даргамыжскі, будучы прадвеснік рэалізму ў рускай музыцы. У хатняй адукацыі вялікае месца адводзілася тэатру, паэзіі, музыцы. Менавіта прышчэпленая ў дзяцінстве любоў да мастацтва вызначыла далейшае захапленне ігрой на фартэпіяна і кампазіцыяй. Яго жаданне раскрыць праўду жыцця музычнымі сродкамі рэалізавалася і ў операх, у прыватнасці, у «Русалцы», і ў рамансах, і ў аркестравых творах.
21 лютага 1791 года у Аўстрыі нарадзіўся хлопчык, імя якога сёння ведае кожны малады піяніст, Карл Чэрні. Вучань Бетховена, ён стварыў унікальную піяністычную школу, якая ўключае шматлікія практыкаванні, эцюды рознай ступені складанасці, што дазваляе піяністам паступова авалодаць самымі разнастайнымі прыёмамі ігры на фартэпіяна. Фрэнц Ліст быў адным з самых вядомых вучняў Чэрні.
23 лютага 1685 года убачыў свет чалавек, імя якога стала адным з самых вядомых у гісторыі музыкі – Георг Фрыдрых Гендэль. Творца эпохі Асветніцтва, ён прадбачыў хуткае развіццё жанраў араторыі і оперы, яму былі блізкія і грамадзянскі пафас Л. Бетховена, і оперная драматургія К. Глюка, і рамантычныя плыні. Цікава, што Германія і Англія да гэтага часу спрачаюцца аб грамадзянстве гэтага кампазітара. У першай ён нарадзіўся, а ў другой пражыў большую частку жыцця, стаўшы знакамітым.
Раманаў А. С. Даргамыжскага «Я вас любіў» (вершы А. С. Пушкіна) у выкананні Уладзіміра Цвярскога.
29 лютага 1792 года у італьянскім Пезара нарадзіўся хлопчык, імя якога заняло асаблівае месца сярод італьянскіх кампазітараў, Джаакіна Расіні. Ён пачаў тварыць у той час, калі італьянская опера пачала губляць свае пануючыя пазіцыі, ператвараючыся ў бессэнсоўны забаўляльны спектакль. Поспех опер Расіні, вяршыняй якіх стаў «Севільскі цырульнік», быў абумоўлены не толькі неверагоднай прыгажосці музыкі, але і жаданнем кампазітара напоўніць іх патрыятычным зместам. Оперы маэстра выклікалі вялікі грамадскі рэзананс, што прывяло да шматгадовага паліцэйскага нагляду за кампазітарам.
Чароўнае майстэрства спеваў
13 лютага 1873 года нарадзіўся ў Казані ў беднай сялянскай сям'і Фёдар Шаляпін, стаў найвялікшым выканаўцам сучаснасці. Поспех яму прынеслі дзве якасці, якімі ён быў надзелены спаўна: унікальны голас і непаўторнае акцёрскае майстэрства. Пачаўшы працаваць статыстам Казанскай вандроўнай трупы, спачатку часта мяняў месца працы. Але дзякуючы ўрокам спеваў у вядомага ў той час спевака Усатава і падтрымцы мецэната Мамантава кар'ера Шаляпіна хутка ўзнялася і прывяла яго да вяршыні творчага поспеху. Спявак, які эміграваў у ЗША ў 1922 годзе, да канца жыцця заставаўся рускім спеваком, не змяніў грамадзянства, яго прах быў перавезены ў Маскву і пахаваны на тэрыторыі Новадзявочых могілак.
У тым жа 1873 г. 24 лютага ст. на ўскраіне Неапаля нарадзіўся яшчэ адзін спявак, які стаў легендай – Энрыка Каруза. У тагачаснай Італіі прабіцца на вялікую сцэну было надзвычай складана. Толькі тэнараў 1-га разраду было зарэгістравана больш за 360, што для такой «пявучай» краіны было даволі звычайнай справай. Аднак выключнае вакальнае майстэрства і шанец (невялікая роля ў оперы «Сябар Франчэска», у якой Каруза спяваў лепш за саліста) дазволілі яму падняцца на вяршыню папулярнасці.
Усе партнёры і партнёркі па сцэне адзначалі яго чароўны гарачы голас, найбагацейшую палітру пачуццяў у спевах і велізарны прыродны драматычны талент. Такая бура эмоцый проста не магла застацца без выказванняў, і Каруза перыядычна адзначаўся ў плётках сваімі экстравагантнымі выхадкамі, жартамі і скандальнымі здарэннямі.
Лепшыя прэм'еры
У лютым адбыліся прэм'еры дзвюх самых амбіцыйных опер М. Мусаргскага, якія не сыходзяць са сцэны і па сённяшні дзень. 8 лютага 1874 года прэм'ера адбылася ў Марыінскім тэатры «Барыс Гадуноў» творы адначасова праслаўляюцца і пераследуюцца. Сапраўдны поспех прыйшоў у 1908 годзе, калі Фёдар Шаляпін выканаў партыю Барыса ў пастаноўцы ў Парыжы.
А праз 12 гадоў, 21 лютага 1886 г. ужо пасля смерці кампазітара членамі музычна-драматычнага гуртка ў Пецярбургу была пастаўлена опера «Хаваншчына» Сапраўдным нараджэннем спектакля стала маскоўская пастаноўка на сцэне Прыватнай оперы Савы Мамантава ў 1897 годзе, дзе партыю Дасіфея выканаў той жа Шаляпін.
Сцэна варажбы Марфы з оперы М. П. Мусаргскага “Хаваншчына”.
17 лютага 1904 года убачыў святло Опера Пучыні Мадам Батэрфляй. Ён быў пастаўлены ў міланскім тэатры Ла Скала. Цікава, што прэм’ера гэтага спектакля, як і дзвюх самых папулярных на сённяшні дзень опер – “Травіяты” і “Севільскага цырульніка”, аказалася няўдалай. З апошнімі акордамі на выканаўцаў абрынуўся шквал рогату, крыкаў і нецэнзурнай лаянкі. Прыгнечаны тым, што здарылася, Пучыні адмяніў другое выступленне, хоць гэты крок пацягнуў за сабой выплату буйной няўстойкі. Кампазітар унёс карэктывы, і наступная пастаноўка мела вялікі поспех у Брэшыі, дзе дырыжыраваў Артура Тасканіні.
20 лютага 1816 года у Рыме адбылася яшчэ адна значная прэм’ера – на сцэне тэатра “Аргенціна” была пастаўлена Опера Расіні Севільскі цырульнік. Прэм'ера не ўдалася. Прыхільнікі Джавані Паізела, чыя аднайменная опера ішла на сцэне 30 гадоў, асвісталі твор Расіні і прымусілі яго таемна пакінуць тэатр. Гэтая акалічнасць стала прычынай больш павольнага росту папулярнасці п'есы.
Аўтар – Вікторыя Дзянісава
